Brein heeft rust nodig
In mijn vorige blog over overprikkeling ging ik in op hoe de wetenschap overprikkeling nog niet goed kan definiëren en dat je een ingebouwd filter hebt die zorgt dat niet alle prikkels bij je binnenkomen. In dit blog ga ik in op wat er gebeurt als je brein vermoeid is en hoe je met overprikkeling kunt omgaan.
Elk brein moet gedurende de dag rust hebben. Hoeveel rust is per persoon verschillend. De meeste mensen nemen bij een rustig moment meteen hun telefoon ter hand, waardoor er prikkels blijven binnenkomen. Als je door instagram of youtube scrollt krijgt je brein dus geen pauze. Hierdoor raken mensen vermoeid en dan ligt het gevoel van overprikkeling op de loer.
Als je brein vermoeid is
Stel dat je nu op een luidruchtig feestje bent en een gesprek met iemand voert, dan moet je geconcentreerd luisteren en de belangrijke woorden uit het gesprek halen, anders kun je het niet volgen. Als je vermoeid bent is dit moeilijker; dan komen alle prikkels binnen. Het filter dat er normaal voor zorgt dat niet alle prikkels binnenkomen, werkt niet goed meer en een gevoel van overprikkeling is het gevolg.
Hoe ga je om met overprikkeling?
Een logische gedachte zou zijn om jezelf minder prikkels te geven. Toch heeft onderzoek bij mensen met een ‘gezond’ brein uitgewezen dat als je jezelf vaker aan een bepaalde prikkel blootstelt, je brein er minder op reageert. Was je bijvoorbeeld bij je eerste autorijlessen overweldigd door de vele prikkels, na verloop van tijd wordt dit minder doordat je eraan went en later wordt het zelfs een automatisme. Zelf ben ik tijdens mijn burn out een tijdje op het platteland gaan wonen. De stilte daar werkte helend. Daarna kwam ik terug in Amsterdam en werd ik overweldigd door het geluid van de trams. Ik dacht ‘hier wen ik nooit meer aan’. Maar na een paar weken hoorde ik het niet eens meer. Ik was er aan gewend.
Wat werkt voor mij persoonlijk?
Voor mij werken de volgende dingen goed als ik al een gevoel van overprikkeling heb:
- Meditatie, leren zijn met dat wat er is. Zonder oordeel. Meditatie kan ook 3 x per dag 5 minuten.
- Tijd nemen om op te laden. Ik noem het zelf mijn ‘leuke-dingen-dag’.
- Rustmomenten in de dag en week inplannen. Bijvoorbeeld vijf van de zeven avonden leeg houden.
Er is in deze geen goed of slecht. Iedereen zal zelf onderzoek moeten doen, hoe zij met haar -tijdelijke- overprikkeling om wil gaan. Maar als je echt burn-out bent, zul je naar mijn mening een tijdlang prikkelarm moeten leven om weer te herstellen.
Ben je geïnteresseerd? Lees ook eens het boek over wat stilte met je brein doet: Wat stilte met je hersenen doet. Een neurowetenschappelijke verkenning van Michel Le van Quyen.